Otomobillerimizin tekerleklerinin, yoyoların kendi eksenleri etrafında dönmesini sağlayan, kısaca dönmesi hedeflenen her türlü mekanik parçanın dönüşünü kolaylaştıran parçaya rulman diyoruz. Rulmanlar döner mekanizma içeren pompa, fan, şaft, alternatör ve kasnaklarda bulunabileceği gibi rüzgar türbinleri gibi büyük yapılarda da karşımıza çıkabilmektedirler. Asıl amaç göreli hareket eden iç ve dış bilezik yapıları arasında bulunan bilyaları kullanarak sürtünmeyi en aza indirgemek ve dönmesi istenen elemanın sorunsuz ve uzun ömürlü olacak şekilde hareketini tamamlamasıdır.
Rulman Hangi Temel Bileşenleri İçerir ?
Rulmanlar temel olarak 5 ana parçadan meydana gelir. Bunlar dıştan içeri sırası ile dış bilezik, kapak, kafes, yuvarlanma elemanları ve iç bileziktir. Kapak her zaman mevcut olarak rulmanın üzerinde bulunmayabileceği gibi tasarım amacına uygun olarak teflon veya metalik yapıda olabilir. Yuvarlanma elemanları içinde aynı şey geçerlidir. Hangi geometrik yapıya sahip olacağı veya hangi malzeme kullanılarak imal edileceği tamamen imal hedefine bağlıdır. Otomobillerimizde kullanılan rulmanlar genelde sert yapısından ötürü çelik ve türevlerini içerir. Ayrıca sürtünmenin ve sıcaklığın azaltılmasını hedefleyen tasarım içinde bir miktar yüzeye tutunan gres yağı bulundurmak zorundadır.
Rulman Nasıl Çalışır ?
Rulmanın çalışması için öncelikle uygulanacağı yüzeye montajı gereklidir. Kafesin asıl amacı yuvarlanma elemanlarının birbirine temas etmesini engelleyerek sürtünmeyi ve yanında gelen ısınma problemini mininuma indirmektir. İçlerindeki gres sayesinde temas ettikleri iç ve dış bileziklere daha az enerji kaybeden yuvarlanma elemanları bu sayede dönüşü kolaylaştırır. Monte edildiği yüzey ile göreli olarak hareketsiz kalması hedeflenen rulman bir bilezik hareketsiz iken diğer bileziğin dönüşe başlaması ile amacını tamamlar. Bu sayede dönmesi istenen mekanik eleman dönüşünü sürtünmeden daha az etkilenerek tamamlar.
Rulman Çeşitleri Hakkında
Rulmanlar temelde iki farklı yapıya sahip olabilir. Bunlardan bir tanesi eksenel rulmanlar diğeri ise radyal rulmanlar olarak adlandırılır.
Neden Üzerinde Durulması Gereken Bir Konu ?
Rulmanlar otomobillerimizin vazgeçilmez parçalarıdır da o yüzden. Tekerleklerimizin dönüşünü sağlayan daha doğrusu eskisine nazaran çok daha az enerjinin sürtünme tarafından tüketilmesini sağlayan mekanik parçalardır. Eğer aracınız sola çekiyor, tekeriniz uğulduyorsa, alternatör veya su pompası kasnağından gelen uğultulardan süpheleniyorsanız, bunun sebebi rulmanın dağılması veya hasar görmesi sonucu artan sürtünmedir. Sürüş esnasında kilitlenen bir tekerlek rulmanı, direksiyon hakimiyetinin kaybına sebep olur ve kazalara sebep olabilir.
Rulman, kimsenin ne işe yaradığını bilmediği ama son derece önemli bir parçadır. Yararlı bir yazı
bir dönem patlayan stres çarkının da ana bileşeniydi rulman 🙂 Eğlenceli ve faydalı bir parça
Rulman hakkında bilgilendirici bir yazı olmuş. Bol rulmanlı gelecekler diliyorum.