Otomobiller geçmişten günümüze üzerine eklemeler yapılarak gelen ulaşım araçlarıdır. Otomobil motorlarının verimliliği üzerine yapılan çalışmalar ile verimlilik gitgide artmıştır. Ancak otomobillerin çalışma prensibi çok fazla değişmemiştir. Emme subapından giren yakıt yanma odasında yakılır. Oluşan egzoz dumanı egzoz subapından dışarı atılır. Subaplar eski model araçlarda blokta bulunurken günümüz araçlarında silindir kapağında bulunmaktadır. Subap, otomobil motorlarında bulunan, yanma odasına giriş ve çıkışın kontrolünü sağlayan parçadır. Subap hakkında detaylar yazımızın devamında. Subap Nedir? Ne İşe Yarar Arızaları Nelerdir?
Subap Nedir? Ne İşe Yarar?
Subap, otomobil motorlarında bulunan ve yanma odasına giriş çıkışın kontrolünü sağlayan parçadır. Eski nesil araçlarda silindir başına 2 subap bulunmaktadır. Günümüz araçlarında ise silindir başına 4 subap bulunmaktadır. Subaplar emme ve egzoz subapı olmak üzere ikiye ayrılır.
Emme Subapı: Yakıt hava karışımının yanma odasına emilmesini sağlayan parçadır. Emme zamanında yakıt ve hava karışımı yanma odasına alınır.
Egzoz Subapı: Yanma odasında yakıt hava karışımının yakılması sonucunda ortaya çıkan egzoz dumanının uzaklaştırılmasını sağlar.
Subaplar Nasıl Çalışır?
Otomobil motorlarının çalışmasında bir düzen bulunmaktadır. Pistonların hareketi subapların hareketi ile koordineli çalışır. Bu durumu sağlayan ise pistonların bağlı olduğu krank mili ile subapların hareketini sağlayan eksantrik mili arasında bulunan zamanlama kayışı veya zinciridir. Zamanlama kayışı eksantrik milini hareket ettirir. Eksantrik mili subap iticilerini çalıştırır. Subap iticilerin yağ pompasının yağ basıncı ile birlikte devreye girerek subapların açılıp kapanmasını sağlar.
Subap Arızası Belirtileri
- Araç tekleyerek çalışır.
- Yakıt tüketimi artar.
- Motor sesli çalışır.
- Sabah ilk çalışmada duman oluşur.
- Araç geç çalışır.
- Performans düşüşü görülür.
Subap Arızaları Nedir?
Otomobil motorlarında bulunan subaplar zamanla arıza yapabilir. Subaplarda oluşabilecek arızalar;
- Subap yanması,
- Subap bükülmesi,
- Subap Lastiklerinin aşınması,
Subapların Yanması
Genel olarak lpg’li otomobillerde karşılaşılabilen bir sorun olan subapların yanması, genel olarak opel-ford marka otomobillerde meydana gelir. Fabrikanın araca takmış olduğu subaplar aşırı ısıya dayanamaz ve yanar. Yapılması gereken işlem, araca çelik subapların takılması işlemidir. Fabrikasyon subaplara göre daha dayanıklı olan çelik subaplar lpg ile uyumlu olup daha uzun süre kullanım sunar.
Subapların Eğilmesi
Aracın düzenli olarak yapılması gereken triger bakımı zamanında yapılmadığında aracın triger kayışı-zinciri kopar belirli bir süre çalışmaya devam eden pistonlar açık kalan subaplara vurur. Sonuç olarak subaplar ya yamulur ya da kırılır. Yapılması gereken aracın silindir kapağı sökülür. Subaplar yenileriyle değişir. Zincir seti- Triger seti yenisi ile değişir. Subapa vuran piston zarar gördüyse eğer komple motor revizyonu gerekebilir.
Subap Lastiklerinin Aşınması
Otomobillerin motorları mevsimler değiştikçe, sıcak soğuk gördükçe subapların altında bulunan lastikler aşınır ve sertleşir. Buralardan yağ sızdırmaları başlar. Araç ilk çalıştığında mavi duman atıyorsa ve kısa bir süre sonra geçiyorsa, subapların lastiklerinde problem vardır. Çözümü subaplar sökülüp lastiklerinin değişimi sağlanır.
Subap ayarı bozuksa ne olur?
Subap ayarının bozuk olması yanmanın verimini düşürür. Yakıt hava karışımı doğru olarak sağlanamaz. Bu durum yakıt tüketimi artışı, performans düşüşü, sesli çalışma, geç çalışma gibi sorunları beraberinde getirir.
Subap Ayarı Ne Zaman Gerekir?
Subapların ayarı eski model araçlarda manuel olarak yapılır. Yeni nesil araçlar subap ayarını otomatik olarak kendisi yapar. Aracınızın silindir kapağının üstünden şık-şık gibisinden ses geliyorsa, performansında azalma var ise, yakıt tüketimi arttıysa, aracınız geç çalşıyorsa subap ayarı yaptırmanız gerekebilir. Ancak aracınız otomatik subap ayarlıysa ve subap ayarını yapamıyorsa, muhtemelen hidrolik iticilerinizde problem vardır. Bazı durumlarda yağ değişimi, çalışmayan iticilerin çalışmasını sağlayabilir.
Triger Kayışı nedir ?
Yaklaşık 50 yıl önce, araçlar için triger kayışı icat edildi. Şu anda var olan zamanlama zincirlerine bir alternatifti. Bir triger kayışının yararı, daha sessiz çalışmaları ve çok güçlü olmalarıdır.
Diğer bir faydası da fiyatlarıdır. Malzemeleri ve basit yapıları nedeniyle, triger kayışının değiştirilmesi, zamanlama zincirlerine göre çok daha ucuzdur. Parça maliyeti düşükken, bir triger kayışını değiştirmenin işçilik maliyeti de düşüktür. Bir zamanlama zinciri gibi, bir triger kayışı kırılırsa, feci motor hasarı meydana gelebilir. Bu nedenle, üreticinin tavsiye ettiği triger kayışı değiştirme aralığını takip etmeniz çok önemlidir. Çoğu durumda, bu 60.000 ila 100.000 km arasında bir yerde olacaktır. Bir zamanlama zincirinin yaklaşık yarısı kadar dayanırlar.
Triger Zinciri nedir?
Zamanlama zincirleri kadar büyük ve uzun ömürlü olsalar da, sizi bunlarla ilgili rahatsız edebilecek birkaç şey var. En büyük sıkıntı, gürültü zamanlama zincirlerinin çıkardığıdır . Triger kayışlarından çok daha gürültülü oldukları biliniyor. Bununla birlikte, daha yeni araçlardaki teknoloji, zamanlama zincirini, triger kayışlı motorlar kadar sessiz hale getirdi.
Ayrıca bir zamanlama zincirinin tamamen kırılması da mümkündür. Bu gerçekleştiğinde, motorunuzda çok pahalı hasara neden olur. Hatta zamanlama zinciriniz kırılır ve ona zarar verirse, motorunuzu tamamen değiştirmeniz gerekebilir. Bu durumda motor değişimi, motor onarımından daha ucuz olacaktır.
