Bir araç satın almadan önce o aracın performans verilerini incelerken sık sık tork kavramıyla karşılaşırız. Tork değerinin yüksekliğinin anlamını bilsek de belki çoğumuz tork kavramının tanımnı bilmiyoruzdur. Gelin size açıklayalım…
Motorun Önemli Sayısal Değeri: Tork
Bir otomobil almadan önce özelliklerini incelerken birden fazla sayısal değer karşımıza çıkar. Söz konusu değerler hem aracın boyutları ve ağırlığı hakkında bilgi verirken hem de motor verileri hakkında bilgi verir. Araçlarda kullanılan içten yanmalı veya elektrikli motorlar farklı sayısal değerlere sahiptirler. Bu değerler tork, beygir gibi isimler ile sayısal olarak belirtilirler. Bizde sizlere sık sık karşımıza çıkan tork kavramından ve nasıl hesaplandığından bahsedeceğiz.
Tork Nedir ?
Aslında tork kavramına çoğumuz aşinayız. Ancak tork kavramı genellikle beygir gücü ile karşılaştırılmaktadır. Aslında ikisi farklı şeylerdir. Basit bir ifade tork, aracın motorunda yer alan krank milinin bir dakika içinde gerçekleştirdiği dönüş sayısına denmektedir. Bu dönüş sayıları, tekerlere itme kuvveti sağlar. Böylece araçların hızı ve çekiş gücü sayısal olarak belirlenmiş olur. Yani dönüş sayılarının az ya da çok olması aracın çekiş gücünü ifade eder. Sonuç olarak bir aracın eğer çekiş gücü yüksekse, tork kuvveti de yüksektir diyebiliriz.
Tork Değeri Nasıl Hesaplanır?
Tork değeri ”kuvvet X (çarpı) kuvvet kolu” şeklindeki formül ile hesaplanır. Bu formül baz alındığında, kuvvet kolundaki gerçekleşen artış, tork değerinde de artış yaratır. Yani kuvvet kolu ne kadar artarsa, tork da bir o kadar artar. Peki kuvvet kolu nasıl arttırılır? Motor dişlilerini ve çaplarını değiştirmek ya da piston kolu üzerinde oynama yapmak, kuvvet kolunu arttırabilir. Dizel araçlar bu noktada güzel örneklerdir. Benzinli araçlara nazaran daha uzun piston kollarına sahip dizel araçların tork değeri, benzinlilere göre daha yüksektir.
Tork değerinin nasıl hesaplandığını bir örnek ile inceleyebiliriz. 200 Nm değerinde tork değerine sahip benzinli bir aracın dakikada 4000 devir çevirdiği görülür. Bu değer bize şunu anlatır; 200 Nm tork değerine ulaşmak için araç motorunun 4000 devirde çalışması gerekiyor. Böylece motor 4000 devirdeyken, maksimum tork değerine yani 200 Nm’e ulaşır.
Tork Değeri Nedir, Ne İşe Yarar?
Tork nedir ? sorusuna cevap olarak tork değerinin aracın motor gücünü belirten bir değer olduğunu söylemiştik. Bu güç esas olarak çekiş gücünü ifade etmektedir. Yüksek tork değerine sahip araçlar özellikle eğimli yollarda zorlanmadan hareket edebilirler. Buradan da SUV türünde veya ağır ticari vasıtalarda kullanılan dizel motorların, neden kullanıldığını anlayabiliyoruz. Ağır olan bu araçlar, hareket etmek için yüksek çekiş gücüne ihtiyaç duyuyorlar. Yüksek çekiş gücü de yüksek tork veren dizel motorlar ile mümkün oluyor.
Tork ve Beygir Gücü Farkları
Torkun aracın çekiş kuvvetini ifade ettiğini yukarıda anlatmıştık. Beygir gücü ise hız ile alakalı bir kavramdır. Yani gücün kullanılacağı ihtiyaçlar çok daha farklıdır. Örnek verecek olursak; yarış arabalarının beygir gücü fazladır. Çünkü bu tip arabaların hızlı olması gerekmektedir. Tork gücü ise hızla alakasızdır.
Tork ve beygir gücünün farkını aracımız hareket halindeyken de anlayabiliriz. Örnek verecek olursak; aracımızın beygir gücünü anlamak için hız göstergesine bakmamız yeterlidir. Ancak tork gücünü öğrenmek için bakmanız gereken yer devir göstergesidir. Aracımızın var olan düzeninde ne kadar az devirde ne kadar yüksek hızlara çıktığına bakarak tork gücünü de anlayabilirsiniz.
