Akü Nedir ?
Elektrik enerjisini kimyasal enerji olarak depolayıp ihtiyaç olduğunda da bu enerjiyi tekrardan elektrik enerjisine dönüştüren cihaza akü denmektedir. Halk arasında batarya, akümülatör, biriktireç ve akım toplar isimleri ile de bilinen akü, otomobilinizin kullandığı elektrik enerjisinin kaynağını oluşturmaktadır. Peki akünün ömrü ne kadardır ?
Akünün görevleri:
- Aracınızın hareket etmesi için marş motorunu çalıştıracak akımı verir.
- Aracınızın radyosu, kaloriferler, araç içi lambaları gibi elektrik ile çalışan araçlara akım göndererek çalışmalarını sağlar.
- Voltaj ve amperaj oranlarını dengelemesi sayesinde yüksek devirlerde alıcıların zarar görmesini engeller.
Akünün ömrü ne kadardır ?
Akülerin kullanım ömrü hakkında kesin bir şey söylememiz mümkün değildir. Çünkü akü sadece kullanım sıklığı ve kullanım biçiminden değil, çevresel etkenlerden ve rafta bekleme koşullarından da etkilenmektedir. Her ne kadar akünün ömrü hakkında bir şey söyleyemesek de akünün son kullanma tarihine dair birkaç şey söyleyebiliriz. Gelin bunu nasıl anlarız birlikte bakalım.
Akünün son kullanma tarihi
Bir çok insan, yeni akü almadan önce akünün son kullanma tarihi olup olmadığını merak ediyor. Akülerin üzerinde son kullanma tarihi yazmaz ancak akünün üretim tarihi mutlaka yazar. Yani akünün ömrünün ne kadar olduğunu üretim tarihinden anlayabiliriz.
Akünün üretim tarihi eksi kutbunun üzerinde, akü gövdesinin üzerinde ya da garanti belgesinin üzerinde yazar. Peki burada neye dikkat etmelisiniz ? Rafta bekleyen akünün deşarj olma ihtimali ve akü içinde sülfürleşme başlamış olması dikkat etmeniz gereken noktalardan. Eğer akü üretildikten sonra bir yıl boyunca rafta beklediyse o aküde sülfürleşme başlamış olma ihtimali söz konusudur.
Burada önemli olan bir diğer faktör de akünün tipidir. Eğer akünün tipi sulu ise en fazla 6 ay önce üretilmiş olmalıdır. Kuru tip akülerin ömrü ve jel tip akü ömrü ise daha uzundur. Kuru tip veya jel tip akü alıyorsanız en fazla bir yıl önce üretilmiş olmasına mutlaka dikkat etmeniz gerekmektedir.
Sulu Akü: Mevsim koşullarına bağlı olarak saf su eklemeniz gereken akülere denmektedir.
Jel Akü: Kuru akülerin bir çeşididir. İçerisinde jel kıvamında elektrolit bulundurur.
Sulu ve jel akü farkları:
- Jel aküler daha yüksek performans sunar. Fiyatları da daha yüksektir.
- Jel akülerin içerisinde sıvı bulunmadığı için sızdırma yaparak çevreye zarar verme ihtimali yoktur.
Akü ömrüne kullanım koşulları etkisi
Aracınıza taktığınız akünün ömrü, kullanım koşulları ve marş sayısı ile orantılıdır denilebilir. Burada önemli olan şeyler sıcaklık, aracın ne sıklıkla çalıştırıldığı, aküye şarj olması için izin verilip verilmediği ve ne sıklıkla marş yapıldığı gibi detaylardır.
Akünün bakımı nasıl yapılır ?
Akünün ömrüne kullanım koşullarının oldukça etki ettiğinden bahsettik. Peki akünün bakımı nasıl yapılıyor ?
- Akünün kutup başlarının temiz olduğundan emin olmalısınız.
- Akünüzü metallerden uzak tutmalısınız.
- Su seviyesini kontrol etmelisiniz.
- Akü sabitleme aparatını kontrol etmelisiniz.
- Elektrolit seviyesini ölçmelisiniz.
- Voltaj değerini kontrol etmelisiniz.
Akünün ömrünü etkileyen faktörler
Sıcaklık
Sıcaklığın değişimi hem akü ömrüne hem de akü kapasitesine etki etmektedir. Bir aracın aküsü için en ideal sıcaklık 25 derecedir. Sıcaklık derecesi düştükçe akünün ömrü uzarken marş basma kapasitesi azalır. Sıcaklık derecesi arttıkça da kapasitesi iyiyken akü ömrü azalır.
Ortam Sıcaklığının Akü Ömrüne Etkisi
- 0 ve -10 derecede akünün ömrü 2-3 ay
- 10 ve 25 derecede akünün ömrü 6-8 ay kadar
- 23 ve 35 derecede akünün ömrü 3-4 ay kadar
- 35 ve 45 derecede akünün ömrü 2 ay kadardır.
Kullanım Şeklinin Akü Ömrüne Etkisi
Aracınızı uzun süre boyunca kapalı tutmanız akünün hızlı bitmesine neden olan en popüler sebeptir. Sanılanın aksine araç kapalıyken de enerji kullanır. Bu da akünün şarj olma fırsatı bulamadan tüketilmesine ve zamanla bitmesine neden olmaktadır. Çok sık dur kalk yapmak da çok sık marşa basmak da akünün ömrüne olumsuz etki eden faktörlerdendir. Aracın radyosunu açık bırakmak, farlarını açık unutmak ya da araç içi aydınlatmayı açık unutmak da aküyü bitiren faktörlerdendir.
Akünün üzerinde ki yazıların anlamları
- 12 V: Akünün voltaj bilgisini ifade eder. Çoğunlukla binek araçların hemen hemen hepsi, marş basmak için 12V akü değerine ihtiyaç duyar.
- 72 Ah: Akünün kapasitesini belirtmektedir. Örneğin aracı çalıştırmadan radyoyu açtığınızda saatte 6 Ah güce ihtiyaç duyuyorsa 10 saat açık kalırsa 60 Ah güç harcar. Bu sebeple de aküyü bitirir. Bu durumda aküyü yeniden şarj etmeniz gerekmektedir.
- 950 A: Marş gücü. Akünün aracı çalıştırmak için ihtiyaç duyduğu güce marş gücü denir. Akü üzerinde üç rakamlı olarak ifade edilen değer de bunu ifade etmektedir.
