Arabada Bulunan Sensörler ve Görevleri !

3
7221
arabada bulunan sensörler

Bir otomobil günümüzde arabada bulunan sensörler yardımıyla kendisinde bulunan bir arızayı veya bilgilendirici diğer etkenleri şoföre anlık olarak yansıtabilir. Anlık olarak yansıtması erken teşhis koymamızı ve sorunun büyümesini engeller.

Otomotiv sektörü her geçen zaman biraz daha gelişerek insanların konforu, güvenliği, ve iyi sürüş dinamikleri olan bir araba ile büyük keyif almalarını sağlayacak şekilde gelişme gösteriyor.

Sensörler bir arabanın gelişme aşamalarında insanların ve arabanın güvenliği açısından neredeyse devrim niteliğinde bir önem derecesine sahiptir.

Çok fazla bilgilendirici sensör barındıran otomobillerde yaygın olarak kullanılan bazı sensör çeşitlerine göz atalım.

Araba Sensörlerinin Çalışma Mantığı Nedir?

Araba sensörlerini bir duyu organı gibi düşünebiliriz. Duyu organı gibi analiz eden ve sorunları yerinde anlık olarak tespit ederler ve bizi ikaz ışıklarıyla bilgilendirerek bilgi aktarımı işlemini başlatan bir tetikleyici gibi davranırlar.

Örneğin basınç sensörleri hafızaya kaydettiği basınç seviyesinde bir değişiklik görmesi halinde motordaki merkezi işlemciye mesaj gönderir ve motor da sırasıyla alarm çalarak gösterge panelinde bir ışık yanmasını sağlar.

ABS Sensörleri

Fren kilitlenmesini önlemek ve araç hakimiyetini kaybetmeden en doğru freni yapmamızı sağlayan ABS ölümcül kazaların önüne geçiyor.

Bu sistemin çalışabilmesi için tekerleklerde bulunan sensörlerin dönüş hızının ECU tarafından takip ediliyor olması gerekir. Böylece hangi tekerleğin kayma yaptığını sistem algılar ve fren sistemini o tekerlekte devreye sokar.

Boost Basınç Sensörleri

Bu sensörlerin görevi ise turbo şarjlı otomobillerde hava basıncı ve hava-yakıt oranları hakkında bilgi sağlar. Motor performansı açısından önemli bir yere sahiptir. Ayrıca süper şarj ile çalışan motorların alım noktasındaki artış miktarlarını da kontrol ederler. Önce mutlak basınç sonra hava yoğunluğunu ölçümleyerek ECU’ya sinyal gönderir ve gönderilen sinyaller doğrultusunda hava-yakıt karışımının en iyi şekilde yanması için düzenlemeler yapılır.

Motor Hava Sıcaklığı Sensörü (IAT)

Bu sensör tipi motora giren hava sıcaklığını ölçen bir özelliğe sahiptir. Analiz edilen sıcaklık hava-yakıt karşımı konusunda belirleyici bir rol üstleniyor ve bu bilgiler motor bilgisayar ünitesine gidiyor.

Yakıt karışımı açısından soğuk havanın sıcak havaya oranla daha yoğundur ve aracın verimli sürüş performansı için daha fazla yakıta ihtiyaç duymasına neden olur.

Sensör alım manifolduna monte edilerek çalışmaya başlar uç tarafı içeriye giren havanın algılanması için çalışır. Hava yakıt dengesiyle alakalı yakıt enjeksiyonu için gerekli bilgileri ECU’ ya gönderir.

Tork Sensörü

Aracın dinamik torkunu ölçümleyen ve kaydeden sensör bu ölçümlemeyi dönen şaftın etrafında oluşan manyetik alanı kullanarak başarıyor.

Oluşan manyetik alan torka göre değişkenlik gösterebilir ve bu sensörler aradaki farkı da ölçümleyebilir.

Kütle Hava Akımı Sensörü

Araca montajı gerçekleştirilen önemli sensörlerden biri de Kütle hava akımı sensörüdür. Bu sensör daha çok motora giren havanın kütle akış hızı tarafıyla ilgilenir. ECU’nun yakıt enjeksiyonu için dikkate aldığı sıcaklık  ve basıncı merkez alır.

Mutlak Basınç Sensörü (Map)

İçten yanmalı motorlarda yaygın olarak kullanılan Map motor vakum basıncını ölçümler. ECU’ya giden bilgiler hava yoğunluğunu hesaplamalarını yaparak bize net bilgiler verecek şekilde gösterge paneline yansıtır.

Yakıt Sıcaklık Sensörleri

Aracın hareket etmesi için diğer bileşenlerin yanında yakıt enjeksiyonun da doğru çalışıyor olması ve her zaman ideal çalışma  seviyesini yakalaması lazım.

Arabada bulunan sensörler listesinde belki de en ilginci olan Yakıt sıcaklık sensörü yer alıyor. Adından da anlaşılacağı üzere yakıtın sıcaklığını ölçen sensör bilgileri diğer sensörler de olduğu gibi motor kontrol ünitesine aktararak diğer sensörlerden gelen bilgileri de esas alarak genel bir değerlendirme sonucu enjektörlerin püskürtme zamanlarını ayarlar veya değiştirir.

Oksijen Sensörleri

Çok uzun zamandır otomotiv sektöründe arabalarda kullanılan bu sensör sıvı ve gaz arasındaki orantılı oksijen miktarını belirleme de görev alır.

Emisyon sisteminde yer alan oksijen sensörü, gazlar içerisindeki emisyon dengesini ayarlayıp kötü gaz salınımının önüne de geçiyor.

Eskiden yaygın olmasına rağmen kullanım olarak adet sayısı düşen sensörlerin günümüzde yeni nesil araçlarda birden fazla kullanıldığını söyleyelim.

Darbe Sensörleri

Darbe sensörleri arabada bulunan sensörler listesinde önemli bir yere sahip Örneğin bir trafik kazası geçirdiniz ve aldığını darbe nedeniyle aracınızdan yakıt sızıntısı gerçekleşmek üzere. İşte bu noktada darbe sensörleri ateşleme sistemini keserek yanöa ve patlama sorunlarının önüne geçiyor.

İletim Sıvısı Sıcaklık Sensörü

Aracın aktarma organlarına giden sıvının yüksek sıcaklıklara ulaşması durumunda iletim sistemine zarar vermemesi için sensörler yardımıyla sıcaklık seviyesi ölçülür ve gerekli uyarı ECU aracılığıyla bize gönderilir.

Motor Soğutma Suyu Sıcaklık Sensörü

Motor soğutma sıvısı sensörü (ECT) olarak da adlandırılan bu sensör tipi soğutucu ve antifriz sıcaklığının ne olduğunu ölçümleyen bir sensör olarak karşımıza çıkıyor.

Elektrik kontrol ünitesiyle eş zamanlı olarak çalışan sensör motordan ne kadar sıcaklık geldiğini analiz eder ve sıcaklık optimum düzeyde değilse sapmaları önlemek adına gösterge panelinde sizi uyaran bir ışık yakar.

Egzoz Sıcaklık Sensörü

Yakıt sarfiyatı ve egzoz emisyonunu iyileştirmek adına egzoz sıcaklığını artmasını önlemek adına kullanılır.

Eksantrik Mili Sensörü

Modern araçların çoğunda bulunan eksantrik mil sensörü daha önce de söylediğimiz gibi krank mili konumunu belirlemek için krank miliyle birlikte çalışır.

İki sensörden gelen bilgilerin motor kontrol ünitesine gitmesiyle sorunsuz bir sürüş için gerekli olan değişkenler kontrol edilerek görev başarıyla tamamlanır.

Eksantrik mili veya krank mili sensörü arızalı olduğu zaman genelde beyaz duman ile görsel bir hata olarak haber verir

Örneğin sıcak bir yakıt sıcak olduğu için yoğunluğu azdır. Dolayısıyla hızlı tutuşur ve enjektörlerin yakıt püskürtme seviyesini artırır. Yakıt soğuk olduğu için yanıcılığı biraz daha azdır ve bu sefer enjektörler daha az yakıt püskürtmek zorunda kalır. Bu sensör ise yakıt püskürtme dengesizliğinin yakıt türüne göre düzenlenmesini sağlar.

Bu sensör daha ayrıca emisyon ve tüketim dengesini düzenlemeye de yardımcı olur.

 Nox Sensör

Arabada bulunan sensörlerin biri de Nox sensörleri emisyon oranını kontrol etmek için çevreye duyarlı bir sensör olarak dikkat çekiyor. Azot oksitlerin farklı formlarını tespit etmek için egzoz dumanından geçen bileşikleri ve miktarını algılar eğer yüksekse ve normalin dışında bir seviyedeyse gaz azaltıcı süreç başlayacaktır.

Krank Mili Sensörleri

Krank kasnağı ve volanın bulunduğu kısımda bulunan sensör hem dizel hem de benzinli araçlarda kullanılır.

Krank milinin dönüş hızını ölçerek bu bilgileri motor kontrol ünitesiyle paylaşır ve yakıt enjeksiyonu ateşleme zamanlayıcısı gibi faktörlerden gelen bilgileri de kullanır. Otomobili daha verimli bir hale getirmek için eksantrik mili ile ortaklaşa çalışır.

Benzinli motorlarda turboşarj ve katalitik konvertör gibi araçların elemanlarını önler. Bu bileşenlerde yüksek sıcaklık algılarsa basınç azaltma yoluna ısıyı düşürerek giderek motor kontrol ünitesiyle bağlantı kurar.

Dizel motorlarda ise bu sensör partikül filtresi ısısını korur. Bu nokta da filtrenin kendini temizlemesi için ideal koşullarda olup olmadığını belirlemesinde yardımcı olur.

Araba Hız Sensörü

Aracın tekerlek hızını ölçmeye yarayan hız sensörü eskiden araçların şanzımanına yerleştirilen sensörler ile algılanırken günümüzde her bir tekerleğe yerleştirilen sensörler yardımıyla algılanıp motor kontrol ünitesiyle bağlantı kuruyor.

Yakıt Sensörü

Aracınız yakıt konusunda temiz ve performans açısından kaliteli bir yakıt ister. Aracın kimyasına ters su içeren yakıtların kullanılması durumunda ateşleme sorunları yaşanacaktır.

Sensör yakıttaki su seviyesini suyun benzin ve mazota etki ettiği elektriksel iletkenlik farkıyla algılar ve gösterge panelinden ikaz ışığıyla haber verir. Arabada bulunan sensörlerde önemli bir yerdedir.

 Lastik Basınç Sensörü

Konforlu ve güvenli sürüşün ana etmenlerinden biri olan tekerleklerin yapısı kadar içindeki hava da çok önemli. Düşük lastik basıncı performansı etkiler ve yakıt tüketimine neden olur. Ayrıca direksiyonu normalden daha da serleştirir ve hissiyatı azaltır.

Bu sensör ile düşük lastik basıncı uyarısını önceden alıyoruz ve önlemimizi de o anda uygulayabiliyoruz.

Gaz Kelebeği Sensörü

Araba da bulunan sensörlerden bir diğeri de Gaz kelebeği sensörüdür.  Bu sensör gaza ne kadar bastığınızı ölçen bir sensördür. Konumun nerede olduğunu algılayan sensör motor kontrol ünitesiyle bağlantı kurarak hava ile yakıt oranının dengelenmesi için enjeksiyonların hızını beliler. Arabada bulunan sensörler genellikle fayda sağlayan sensörler olarak dikkat çekiyor. Gaz gelebeği de bunlardan biri.

Hava Yastığı Sensörleri

Güvenlik açısından önemli bir parça olan hava yastıkları hayati önem taşıdığı için sensör arızalarını dikkate almalısınız.

İvmeölçer yardımıyla algılanan araba hızı motor kontrol noktasındaki diğer sinyallerle birleşerek herhangi bir etki durumunda sistemi aktif eder.

 Fren Sıvısı Basınç Sensörü

Fren sisteminin önemli bir parçalarından olan bu sensör tipi fren sıvı basıncını ölçer. İdeal basınç seviyelerinde çalıştığı zaman aracın durma performansı iyidir. Ancak sıvının kalitesi ve basıncındaki küçük bir oynama bile fren performansını etkileyebilir.

Park Sensörleri

Arabada bulunan sensörler listesinde günümüzde hemen her araçta bulunan ve yaygın olarak kullanılan bir park sensörü de yer alıyor. Eski model araçlara bile sonradan takılabilir.

Park sensörleri engelleri tespit etmek ve aracın pozisyonunu ona göre ayarlamak durumunda kaldığınız uyarıcı sensörlerdir.

Engele yaklaşma mesafenize göre kademeli olarak öten park sensörleri çarpacağımız noktanın bize olan yakınlığını anlamamızı sağlayarak büyük kolaylık sağlıyorlar.

Yakıt Seviyesi Sensörü

Hepimizin yaygın olarak sesini duyduğu bu sensör tipi aracın yakıt seviyesini kontrol eder.

Yakıt seviyesi sensörleri Araç filolarında önemli bir yere sahiptir. GPS ile bağlantısı kurulan yakıt tankından yakıt hırsızlığı gibi olaylardan haberdar olabilirsiniz.

Sahibinden Satılık Araba İlanları

3 YORUMLAR

  1. araçların komplike bir sistem olduğunu biliyordum da bu kadar da bilmiyordum. Sadece sensörleri okurken bile sonu gelmedi. gerçekten yoğun emek ürünü

Yorum Yap

Please enter your comment!
Please enter your name here