Debriyaj, manuel ve triptonik vites sistemine sahip otomobillerde bulunan ve vites geçişlerini sağlayan bir sistemdir. Baskı, balata, bilya, merkez gibi birçok parçaya sahiptir. Debriyaj pedalına basıldığında, motor ve şanzıman arasındaki bağlantı kesilir. Pedal bırakıldığında ise bağlantı tekrar sağlanır. Bu sayede, senkromeç adı verilen parça dişlilerin yerini değiştirerek gerekli vites-dişli kombinasyonunun oluşmasını sağlar. Bu yazımızda sizlere “Debriyaj Sistemi Nedir? Nasıl Çalışır?” Sorularının cevabını vereceğiz.
Debriyaj Sistemi Nedir?
Debriyajın otomobillerdeki görevi, aracın vites değişimine olanak sağlamaktır. Debriyaj, bu işlemi vites kutusu ile motor arasındaki bağlantıyı keserek gerçekleştirir. Bir motorlu taşıtta motor ile şanzıman arasında yer alan ve kavrama da denilen debriyaj, aracın ilk hareketinde sorunsuz kalkış yapmasına yardımcı olur. Araç çalışırken görevi, motordan şanzımana hareket aktarımını geçici olarak kesintiye uğratmaktır. Debriyaj sistemi, eski model araçlarda “Debriyaj teli” olarak adlandırılan bir parça ile çalışırken, yeni model araçlarda, Hidrolik sıvısı ve merkezle çalışır.
Debriyaj Nasıl Çalışır?
Otomobillerin harekete geçmesi için motorda oluşan dönme kuvvetinin tekerlere ulaşması gerekiyor. Hızlanma süreci bir anda gerçekleşmez. Aşamalı olarak vites arttırımı yapılarak gerçekleşir. Vites arttırmadan aracı zorlayarak yüksek hızlara ulaşmaya çalışmak aracınızın fazla devir çevirmesine ve yıpranmasına neden olur. Otomobillerin hızlanması için gerekli olan vites arttırımı debriyaj sistemi sayesinde gerçekleşir. Debriyaj sistemi; baskı, balata ve rulmandan oluşur. Bu sistem sürtünme ile çalışmaktadır. Motor çalışır vaziyetteyken baskı ve balata volantla birlikte döner. Rulman ise aralarında bulunur. Aracı kullanan kişi debriyaj pedalına bastığında rulman, Baskının şemsiye adı verilen çubuk yapılarına baskı yaparak, Balatayı boşa çıkarır. Boşa çıkan balata sabit kalır. Yani motor hareketini şanzımana iletmez. Şanzıman durduğu için vites geçişlerine müsâde eder. Vites değişimi yapılır. Debriyaj pedalı yavaşça bırakıldığında, baskının şemsiyeleri yavaş yavaş normal haline gelir ve araç hareket etmeye başlar. Bu işleme kavrama adı verilir. Bu işlem sürtünme kuvveti ile çalıştığı için zamanla aşınır. Balata biter, baskının ise şemsiyeleri aşınır.
Debriyaj Sisteminin Uzun Ömürlü olması İçin Yapılması Gerekenler
- Sürüş anında ayağınız debriyaj pedalı üzerinde durmamalıdır.
- Sert kalkışlardan uzak durulmalıdır.
- Vites değişikliğini tam devrinde gerçekleştirin.
- Rampalarda kalkış yaparken daha dikkatli olun.
