Son dönemin popüler konularından biri olan elektrikli araçlar acaba konuşulduğu kadar var mı ? diye düşünüyorsanız yalnız değilsiniz. Bu yazımızda Elektrikli araba nedir, elektrikli araçların avantajları ve dezavantajları nelerdir? Elektrikli araba türleri nelerdir, bir elektrikli araç nasıl şarj edilir? Türkiye’de satılan elektrikli araçlar nelerdir? gibi sorulara cevap vereceğiz, keyifli okumalar 🙂
Dışardan baktığımızda görünümleri arasında ayrım yapmamız zor. Fakat çalışma halindeyken çıkardıkları seslerden ayırt edebiliriz. Elektrikli araçların sesleri yok denilebilecek derecede az. Çevreye etkilerini geleneksel otomobiller ile kıyasladığımızda ise oldukça doğa dostu bir yaklaşım gösteriyorlar.
İçindekiler
- Elektrikli Araba Nedir?
- Avantajları Nelerdir?
- Dezavantajları Nelerdir?
- Elektrikli Otomobil Türleri
- Tamamen Elektrikli Otomobiller
- Tam Hibrit Otomobiller
- Plug-İn Hibrit (PHEV)
- Hafif Hibrit Otomobiller (MHEV)
- Yakıt Hücreli Otomobiller (FCEV)
- Elektrikli Arabalar Nasıl Şarj Edilir?
- Elektrikli Arabalar Neden Daha Avantajlı?
- Türkiye’de Satılan Elektrikli Araçlar
Elektrikli Araba Nedir?
İlk olarak son zamanlarda gündemden düşmeyen elektrikli arabaların ne olduklarını inceleyelim. Elektrikli araba, aslında basit bir tabirle elektrik enerjisi ile çalışan arabalardır. Elektrik enerjisi, yenilenebilir enerjiler bakımından doğa dostu bir enerjidir. Elektrikli araçlar, çevreye herhangi bir fosil yakıt bırakmadan ve karbon salınımı yapmadan çalışırlar. Sahip oldukları elektrik motorları ani verdiği tork ile birlikte aracın güçlü ve dengeli hızlanmasını sağlıyor. Çevre dostu olan elektrikli arabalarda egzoz bulunmaması ve gürültü kirliliği yapmıyor olması da cabası. Gücünü benzin veya dizel bir yakıtın yanmasından değil bataryasında depolanan elektrik enerjisinin motoru beslemesinden alan elektrikli arabalarda frene basıldığında elektrik enerjisi daha sonra kullanılmak üzere depolanabilir.
Avantajları Nelerdir?
2015 yılından bu zamana, dünyadaki büyük otomobil firmaları çalışmalarını elektrikli araçlar üzerine yoğunlaştırdı. Türkiye’de henüz elektrikli otomobil satışları düşük olsa da yakın zamanda pazarın gitgide hareketleneceği düşünülüyor. Siz de otomobil alma tercihinizi elektrikli araçlardan yana kullanıp, çevre dostu ve yakıt tasarrufu olanağı sunan bir araç satın alabilirsiniz.
Çevreye Duyarlı!
Bildiğimiz benzinli ya da dizel araçlardan en büyük farkı çalışma prensibi. Bu araçlarda debriyaj, şanzıman ya da egzoz borusu bulunmuyor. Karbon ayak izini azaltmayı hedefleyen elektrikli araçlar egzoz emisyonu yapmayarak bu durumu destekliyor.
*Bu sayede kişisel kullanımın beraberinde, şirket araçlarının elektrikli araçlara dönmesi de beklenen adımlar arasında yer alıyor.
Oldukça Keyifli Sürüş!
Elektrikli araçların avantajları listesinde ilk sırada konforlu oluşu geliyor. Konfor deyince aklınıza seri hız değişimi, hızlı tepki verme süresi ve sessiz sürüş geliyorsa elektrikli arabalar sizin için biçilmiş kaftan. Anlık tork üreten bu otomobiller tepki verme, taşıma ve sürüş konforunu geliştiren düşük bir ağırlık merkezine sahip. Bu sayede diğer otomobillere kıyasla çok daha seri bir şekilde hızlanıp yavaşlayabiliyorlar.
Düşük Yakıt Maliyeti
Araba satın almadan önce ilk düşündüğümüz şeylerden biri de yakıtı ne kadar maliyetli olur ? sorusu. Elektrikli arabalar şarj maliyeti bakımından klasik araçlarda ki yakıta göre yüzde 75 oranında tasarruf sağlıyor.
Şarj İstasyonu Bulma Kolaylığı
Elektrikli araçlar Türkiye’ye yeni yeni gelmeye başlasa da Türkiye’deki elektrikli şarj istasyonlarının sayısı günden güne artıyor. Özellikle de yoğun nüfusa sahip İstanbul, Ankara ve İzmir gibi şehirlerde. Şarj istasyonlarında ki artış son yıllarda daha net bir şekilde gözlemlenebilmekte.
Artık bir çok elektrikli araç, çoğu AVM’lerde, benzin istasyonlarında ve hatta evlerde bile kolayca şarj edilebiliyor. Üstelik bu alanda ki gelişen teknoloji, şarj tipleri ve ünitelerinde de devrim niteliğinde gelişmeler yaşanacağının sinyallerini vermekte.
Düşük Bakım Masrafı
Geleneksel otomobillerin içten yanmalı motorlara sahip olduğunu biliyoruz. Bu araçlardan hareket için önce yanan yakıtı enerjiye çeviren karmaşık bir sistem gerekiyordu. Bu sebeple de yağ ve filtreler gibi arızalanma riski ve yenilenme ihtiyacı olan bir çok bileşen bulunmaktaydı. Bu otomobillere kıyasla elektrikli araçlar direkt olarak bataryadan aldığı güç ile çalışıyor. Böylece de daha basit bir motor kurulumu ile üretiliyor. Bu da elektrikli araçların bakım masraflarını yüksek ölçüde düşürüyor.
Dezavantajları Nelerdir?
Elektrikli araçlar her ne kadar piyasa da aktif olarak kullanılsa da hala gelişme süreci devam ediyor. Bu yüzden de günümüz teknoloji koşullarında da hala bazı dezavantajları söz konusu oluyor. Fakat, EV konusunda hızla devam eden Ar-Ge çalışmaları ile birlikte bunların da kısa zamanda aşılacağı öngörülüyor.
Yüksek Fiyat!
Son zamanlarda araçlara gelen zamlar, araç sahibi olmak isteyenler için hayal kırıklığı olmakta. Ne yazık ki diğer otomobillere kıyasla daha yüksek fiyatlara sahip olan elektrikli araçlar da fiyatları düşünüldüğünde dezavantajlı hale geliyor. Gelişen teknoloji ile birlikte elektrikli araçların bataryalarının ve şarj istasyonlarının maliyeti de her yıl azalıyor. Bu da diğer araçlar ile elektrikli araçlar arasında ki fiyat farkının azalması yönünde beklenti oluşturuyor.
Belirsiz Piyasa Şartları
Elektrikli araçların bir diğer dezavantajı ise ikinci elden satış imkanları. Özellikle Türkiye gibi elektrikli araç kullanımının henüz tam gelişmediği pazarlarda, EV’lerin ikinci el satışı belirsizliğini koruyor. Fakat bir diğer yandan her yıl yeni bir elektrikli araç modeli ve batarya konsepti de ortaya çıkıyor. Bunlar önceki yıla göre daha gelişmiş teknolojiler ile donatıldığı için bu süreçte satın almak yerine kiralama yapmak daha tercih edilebilir oluyor.
Uzun Şarj Süresi
EV’lerin şarj dolum süreleri ve menzilleri bu araçlar hakkında en merak edilen konulardan. Aslında elektrikli araçlar, şarjı tam dolu iken uzun menzil gidebiliyor. Başka bir deyişle elektrikli araçlar, geleneksel otomobillerle eş değer kilometreyi kat edebilmekte. Hatta bazıları kimi içten yanmalı motorlu araçlara göre daha az enerji kullanarak daha çok yol gidilebiliyor.
Elektrikli Otomobil Türleri
- Tamamen Elektrikli Otomobiller
- Tam Hibrit Otomobiller
- Plug-İn Hibrit (PHEV)
- Hafif Hibrit Otomobiller (MHEV)
- Yakıt Hücreli Otomobiller (FCEV)
Tamamen Elektrikli Otomobiller
Sıklıkla “Tamamen elektrikli otomobil” olarak adlandırılan bu türün çeşitli isimleri ve kısaltmaları mevcut. İngilizcede “Pure Electric Car” yani saf elektrikli otomobil olarak bilinen modeli, BEV (Battery Electric Vehicle) kısaltması altında görmeniz de mümkün.
Peki tamamen elektrikli arabaları diğerlerinden farklı kılan özellikleri nelerdir?
Tamamen elektrikli araba, bir veya daha fazla elektrik motorunu bir batarya ile birleştiren bir araba türüdür. Üstelik üzerinde benzinli veya dizel motor bulunmaz. Diğer türlere göre ekstra pil ömrü sağlar. Koronavirüs’e rağmen geçen yıla göre çok daha fazla satılan bu araç türü, muhtemeldir ki yakın gelecekte en sık rastladığımız otomobiller olacak. Tamamen elektrikli otomobil deyince tabi ki akla direkt olarak Tesla ve Elon Musk geliyor. Bu durum gayet normal olsa da elektrikli arabalar sadece Tesla’dan ibaret değiller birçok otomobil üreticisi zamanla bu sektöre doğru yöneliyorlar. Çünkü saf elektrikli arabalar geleceğin neye benzediğini gösteriyor (en azından şimdilik). Lotus gibi daha küçük spor otomobil şirketleri bile, öngörülebilir gelecekte saf elektrikli araçlara geçme niyetlerini açıkladılar.
2-Tam Hibrit Otomobiller
Kendini şarj edebilen otomobiller, içten yanmalı bir motorla uyumlu olmasına rağmen, bir elektrik motoruyla çalıştırılabilen bir araç türüdür. Bataryaları oldukça güç olduğu için yalnızca bir iki kilometre kadar elektrikle gidebilirler. Bunun dışında; park etme veya hafif hızlanma gibi durumlarda yalnızca elektrik gücü kullanılır.
Kendini şarj edebilme olayı da benzinli ya da içten yanmalı motorlar sayesinde oluyor. Frenleme sırasında oluşan kinetik enerji de elektrik enerjisine dönüştürülebiliyor. Bu tarz tam hibrit otomobillerin temel amacıysa yine diğerleri gibi aynı, emisyon değerlerini kabul edilebilir seviyelere getirmek ve yakıt tasarrufu sağlamak.
3-Plug-İn Hibrit (PHEV)
Plug-İn Hibrit otomobiller, tam hibrit otomobillerin elektrifikasyon olarak bir tık daha genişletilmişleridir. Tam hibrit otomobillerin bataryalarına oranla çok daha büyük bataryalara sahip olan plug-in hibrit otomobiller, doğal olarak daha fazla menzil şansı verir. Yine de tamamen elektrikli arabalardan çok daha az menzil değerlerine sahiptirler. Örneğin, bir Range Rover Evoque PHEV, şarj başına yalnızca 66 km’ye kadar elektrikli bir menzile sunar. Bu da sizi bir alışveriş merkezine götürüp getirmek için ve hatta işe götürüp getirmek için yeterli olabilir. Ve uzun yolcuklarınız esnasında da içten yanmalı motorun devreye girebilmesi de bir avantaj.
Büyük ölçüde artırılmış sıfır emisyon menzilleri ile şehir etrafında dünyanın geleceğini koruyarak seyahat edebilir bir de üstüne yakıt tasarrufu sağlayabilirsiniz.
4-Hafif Hibrit Otomobiller (MHEV)
Bu tür otomobiller diğerlerine göre en az elektrifikasyon sağlayanlardır. Küçük elektrik motoru doğrudan motora veya şanzımana bağlanır ve bir turbo şarja benzer şekilde çalışır. Kalkış ve hızlanma esnasında ciddi olarak kullanılır. Bu, yakıt ekonomisini iyileştirmeye ve emisyonları azaltmaya yardımcı olur.
Sürüş deneyimi açısında gözle görülür bir fark yaratmayan bu tür, içten yanmalı motorlarınızın ömrünü arttırmasıyla da ön plana çıkıyor.
5-Yakıt Hücreli Otomobiller (FCEV)
Evet, hidrojen yakıt hücreli arabalar da elektrikli otomobil türleri başlığı altında kabul edilir. Çünkü elektrik motorları ile çalışırlar. Sadece enerjilerini bir pilde depolamak yerine, çelik ve Kevlar ile güçlendirilmiş bir haznede sıkıştırılmış hidrojen gazı olarak depolanır. Gaz, havadan gelen oksijenle birleşir ve reaksiyona girer.
Tamamen elektrikli otomobillere karşı avantajları arasında, gaz haznesinin bir bataryaya göre çok daha hafif olması örnek gösterilebilir. Bununla birlikte 500 kilometre menzil için yapılan yakıt ikmali bu araçlarda 5 dakika içerisinde tamamlanabilir. Tam elektrikli arabalarda ise bu süre yarım saatin altında değildir.
Bu avantajların da tabi ki bedeli oldu. Beraberinde getirdiği dezavantajların başında maliyetli olması gelebilir. Bunun en temel sebeplerinde biriyse katalitik konvertörü için ihtiyaç duyduğu platin malzeme olduğu söylenebilir. Bunun dışında çevre açısından da bir dezavantaja sahiptir. Tahmin edebileceğiniz üzere hidrojen üretimi büyük miktarda elektrik enerjisi gerektirir ve buna ek olarak da hidrojenlerin üretim tesisinden benzin istasyonlarına getirilmesi de ayrı bir dezavantajdır.
Henüz çoğumuz elektrikli arabalara sahip olmamış olsak da aklımızda merak ettiğimiz bir soru var. Elektrikli araba nasıl şarj edilir ? İlk çıktığı zamanda olduğu gibi bu araçların çok kısa menzillere sahip olduğunu ve bu yüzden gün içerisinden birden fazla kez şarj edilmesi gerektiğini düşünüyor olabiliriz. Fakat aslında gerçekler bu değil. Bu yazımız da sizleri elektrikli arabaların nasıl şarj edildiği hakkında sizleri bilgilendireceğiz.
Elektrikli Arabalar Nasıl Şarj Edilir?
Evinizde ki bir prizi kullanarak elektrikli araba nasıl şarj edilir diye düşünmekte haklısınız. Ancak bu araçlarda bunu yapmak mümkün. Diğer şarj türlerine kıyasla daha yavaş şarj olsa da bir gecede tam doluluk oranına ulaşabilirsiniz. Fakat bunun için alternatif akım beslemesi yöntemini kullanmanız gerekiyor. Eviniz dışında ki şarj istasyonların da ise daha kısa sürede şarj edebilirsiniz. Elektrikli araba sahibi iseniz ya da sahip olmayı düşünüyorsanız bilmeniz gereken bir şey var. Arabanızın bataryası yüzde 20’nin altına düşmeden şarj etmeniz gerekiyor. Araç sahipleri gelecekte aynı telefonlarda olduğu gibi elektrikli arabalarda da kablosuz şarj sistemlerini beklemekte.
Elektrikli Arabalar Neden Daha Avantajlı?
Elektrikli arabaların son derece çevreci olduğundan bahsetmiştik. Yeni nesil bu arabalar düşük bütçeli kullanımı ile sizi hem şehir içinde hem de şehir dışında sizlere çok iyi eşlik edecek. Atık gaz salınımını geçmişte bırakan elektrikli arabalar hızlı ve sessiz bir kullanımı da vadetmekte. İçten yanmalı motorlara kıyasla daha fazla dayanıklı olan motoru tek bir parçadan oluşmakta. Böylelikle bu araçlar sürücülerini yağ değimi bakım gibi işlemlere ayıracakları vakitten de kurtarıyor.
Türkiye’de Satılan Elektrikli Araçlar
Çoğumuz henüz elektrikli arabaları satın almak bir yana deneyimleme fırsatı bile bulamamış durumdayız. Fakat elektrikli araçların artık geleceğin bir teknolojisi olduğunu herkes benimsemiş durumda. Bundan dolayı General Motors 2035 yılında tüm araçlarını elektrikli yapmayı hedeflerken, Ford 2030, Opel 2028 yılı itibarı ile Avrupa’da sadece elektrikli otomobil satmayı, VW ise 2030 yılı itibarı ile satışlarının yüzde 70’inin elektrikli otomobil olacağını öngörmektedir. Bu sebepten bugün sizlere Türkiye’de satılan elektrikli araçlar listesini hazırlama ihtiyacı hissettik. İşte Türkiye’de satılan elektrikli araçlar.
1BMW i3 – 704.000 TL
BMW i3 markanın Türkiye’de satışa sunduğu ilk tamamen elektrikli aracı. 170 bg ve 250 nm tork üreten motoruyla model, 0-100 km/s hıza 7.3 saniyede ulaşıyor. 260 km sürüş menzili olan araç mini tasarımıyla ön planda. Aynı zamanda yüksek oturma pozisyonu, Yaklaşık 4 metre toplam uzunluğu ile birlikte özellikle şehir hayatı için ideal bir otomobildir. Geri dönüştürülmüş malzemelerden üretilen detayları ve karbon-fiber gövdesiyle çevreye duyarlı olduğunu da fgözler önüne sermektedir. Anahtar teslim satış fiyatı 704.000 TL.
2JAGUAR I-PACE – 1.393.132 TL
SUV kategorisinde yer I-PACE anında tork ve dört çeker sistemi sayesinde bir spor otomobil kadar hızlı. 0-100 km/s hızlanmasını 4.8 saniyede gerçekleştirirken 400 bg güç ve 696 Nm tork üretiyor. Model elektrikli araçlar için üst sınıf göstergesi olan bir menzile sahip; 470 km. S donanım paketiyle sunulan modelin fiyatı 1.393.132 TL.
3RENAULT TWİZY – 191.900 TL
Renault markasının Türkiye’de satışa sunduğu bunu mini elektrikli otomobil sosyal medyada sıkça karşımıza çıkan bir model. İki kişilik araç 3.30 saatte herhangi bir evde bulabileceğiniz bir prizle bataryasını doldurabiliyor. 0-100 km/s hızlanmasını 12 saniyede gerçekleştirirken maksimum 150 km/s hıza çıkabiliyor. Aracın başlangıç paket fiyatı ise 191.900 TL.
4RENAULT ZOE – 341.900 TL
Kardeşi Twizy’den daha büyük olsada yine de küçük boyutlu bir araç olan Zoe, 80kW (108 bg) gücü, yeni R110 elektrikli motora sahiptir. Bu modelin sürüş menzili tam olarak 380 km. Ayrıca araç yarım saatlik bir şarj ile 150 km yol gidilebileceği iddiasını taşıyor. Aracın fiyatı 341.900 TL.
5SMART EQ ForTwo – 196.100 TL.
Smart markası da elektrikli araç dünyasına mini bir araçla giriş yapmıştı. Fortwo ismi modelin iki kişilik bir araç olması kaynaklı. Aracın motorunun sahip olduğu güç 60 kW, ürettiği tork ise 160 Nm. Bu donanımla araç 0-100 km/s hıza 11.5 saniye’de ulaşırken 130 km/s maksimum hıza sahip. Aracın menzili ise kullanım koşullarına bağlı olarak 147-159 km arasında. Modelin Türkiye Fiyatı ise vergiler dahil olmak üzere 196.100 TL.
6MINI COOPER SE – 548.293 TL.
Marka Türkiye’de satılan elektrikli araçlar arasında güçlü bir modelle öne çıkıyor; SE. Güçlü sıfatına sahip olmasının sebebi ise 184 bg güç üretebilmesi. Bu güç ile 0-100 km/s hıza ulaşması ise 7.3 saniyede gerçekleşiyor. Bataryası ise gücü kadar ‘güçlü’ olmasa da yine de ideal bir menzile sahip; 232 km. Aracın fiyatı ise 548.293 TL.
7Mercedes-Benz EQC – 1.228.000 TL.
Orta segment bir SUV boyutunda olan EQC modeli 300 kW (408 BG) güç ve 760 Nm tork üreten iki elektromotoruna sahiptir. Üstelik otomobil 100km/s hıza 5,1 saniyede ulaşabilmektedir. Hatta hızlı şarj istasyonlarında 40 dakikada yaklaşık 462 km menzile kadar şarj edilebilmektedir. 2 adet elektromotoru sayesinde dört tekerlekten çekişli olan araç gerçek bir SUV davranışı sergileyerek her türlü yol ve hava koşulunda ilerleyebilmektedir. Mercedes Benz EQC’nin fiyatı da 1.228.000 TL.
