İstanbul büyüyor… Nüfus büyüyor… Trafik artıyor… Çevre kirliliği artıyor… İstanbul’da yaşayan insanların sağlık problemleri artıyor… Peki İstanbul’da bisikletli ulaşımı sağlarsak bu sorunların birçoğunu engelleyebilir miyiz? Cevap, kesinlikle evet! Bisiklet, insanlığa sunulan en büyük kolaylıklardan biridir. Ekonomik, sağlıklı ve kompakt ulaşım aracı olan bisikletler, rakip taşıt modellerine göre çok daha avantajlılar. Elbette elektrikli ve içten yanmalı araçların hakkını yiyemeyiz. Ancak gelişmiş ülkelere baktığımız zaman özellikle kalabalık şehirlerde bisiklet kullanım oranları çok yüksek. Bisiklete ve bisiklet sürücülerine verilen değerler, sunulan imkanlar çok yüksek. Peki özellikle Türkiye’nin en önemli ülkelerinden biri olan İstanbul’da bisikletli ulaşım neden gelişmiyor? Gelin hep birlikte bu sorunun cevaplarını bulalım.
İstanbul’da Bisikletli Ulaşım Mümkün
Öncelikle İstanbul’da bisikletli ulaşım mümkün. Ancak birçok çözülemeyen sorun var. Öncelikle Türkiye’de belirli algılar ve bakış açıları var. Diğer ülkelere göre Türkiye’deki tabuları yıkmak daha zor. Öncelikle İstanbul’da bisikletli ulaşımın geliştirilmesi için bir engel yok. Geliştirilmesi için gereken adımların atılmaması en büyük sorun. Örnek olarak bisiklet yolu yapmak çok basit. Uzman bir ekip ile İstanbul’un her noktasına bisiklet yolu yapılabilir. Önemli olan nokta bisiklet yollarının korunmaması ve sürdürülebilir olmamasıdır. Özellikle sahil şeridindeki bisiklet yolları, bilinçsiz araç sürücülerinin yoğun günlerde araçlarını park ettiği noktalardır. Sonuç olarak bisikletli ulaşım mümkün fakat mümkün kılmayan etkenlerin ortadan kaldırılması gerekiyor.
Bisiklet Yolu, Mangal Yakım Alanı Oluyor!
Hafta sonları veya tatil günlerinde İstanbul’un sahil şeridinde yolculuk yaptınız mı? Yaptıysanız sis çökmüş gibi mangal dumanı kaplayan sahili görmüş olmalısınız. Ana konu İstanbul’da sahillerdeki yeşil alanlarda mangal veya ateş yakmak yasak. Bu sistem çok güzel işliyor fakat bu sefer de değerli piknik severlerimiz mangallarını bisiklet yollarında yakmaya çalışıyor. Bisiklet yollarında uyarılanlar yol kenarına kadar taşıyor. Böylece bir bisiklet kullanıcısı mavi şeride boyanan bisiklet yolunda ilerlemek isterken sürekli olarak elinde hafif yanmış tavuklarıyla koşturan piknikçilere dikkat etmek zorunda kalıyor. Emin olun mangaldan çıkan tavuklarını biran önce yemek isteyen piknikçilere söz anlatamazsınız.
Bisiklet Sürücüsüne ve Bisiklet Yollarına Saygı Duyulmuyor
İstanbul bisikletlilerin şehri olmalı! Yedi tepesi ve bitmek bilmeyen yokuşları olduğuna takılmayın. Bisiklet en güzel İstanbul’da sürülür. Ancak gelelim bisiklet sürücülerinin ve bisiklet yollarının en büyük sorunlarına. Bildiğimiz üzere gelişmiş ülkelerde bisiklet bir taşıttır. Gelişmiş ülkelerde bisiklet sürücüleri, diğer araç sürücülerine göre daha fazla haklara ve ayrıcalıklara sahiptir. Türkiye’de ise bisiklet sürücüleri kanunlar önünde fazla haklara sahip olabilir ancak gerçekte bu hakların hiçbir değeri yoktur. Toplumun büyük kesimi tarafından bisiklet sürmek, çocuk oyunu gibi görülür. Hatta eskilere göre bisiklet sürmek, zengin çocuklarının oyunudur… Gelişen teknoloji ve hızlanan seri üretim konuları, bisiklet alımının daha fazla ulaşılabilir olmasını sağladı. Böylece eski sorunlar, eskide kaldı ve bisiklet sürmek çocuk oyunu olmaktan çıktı.
Öncelikle Türkiye’nin bütün illerinde ve İstanbul’daki vatandaşlara, bisikletin bir taşıt olduğunu anlatmak gerekiyor. Ayrıca bisiklet yollarının yürüyüş ve araç park noktası olmadığını da anlatmak lazım. Tabii ki bu anlatımlar işe yaramaz. Yerel yönetimler sürekli olarak denetlemesi ve devlet tarafından da bisiklet kullanıcılarına ayrıcalık tanıyan kanunları arttırması gerekiyor. Elbette bu kanunların ve denetimlerin sürekliliğin sağlanması da lazım. “Koskoca devlet, bisikletçilerle mi uğraşacak?” diyenlerden olabilirsiniz. Sorunun haklılık payı da var. Ancak bisiklet en temel ulaşım aracıdır. İnsan ve çevre sağlığı açısından çok önemlidir. Devletlerin bisiklet sürücülerine yaptığı en ufak ayrıcalık ve kolaylık, toplumun genel işleyişinde rahatlamalara davetiye çıkarır. Bu konu domino taşı etkisi yaratır.
Sonuç olarak Türkiye’nin bütün illerinde ve özellikle İstanbul’da bisiklet sürücüleri ve bisiklet yollarının hakları korunmalı. Denetleme mekanizması gerçekten çalışmalı. Bisiklet yolları sadece sahillerde olmamalı ve trafiğin yoğun olduğu yerlere de yapılmalı. Sürekli çalışan denetleme mekanizması, bir süre sonra insanların bilinçlenmesine yol açacaktır. Sempati duyamayan kişiler, saygı duymakta da zorlanabilir. Hak ihlallerinin önüne geçmenin en büyük kuralı çalışan denetim mekanizmalarıdır.
İstanbul’da Bisiklet Kullanıcılarını Neler Bekliyor?
Bisiklet kullanıcılarını birçok farklı tehlike bekliyor. Özellikle İstanbul’un trafik akışını bilmeyenler için İstanbul’da bisiklet sürmek ölümle daima burun buruna olmak gibi bir şey. Yolun asıl sahibi olduğunu zanneden dolmuş şoförleri, trafiğin kurallarını belirleyen taksi sürücüleri, kaldırımların kalabalığından sıkılıp, taşıtlarla birlikte yolda yürümek isteyen yayalar gibi birçok sorunla karşılaşabilirsiniz.
İstanbul’da Bisikletli Ulaşım Mümkün Olmazsa Neler Olacak?
Ne yapıyorsak kendimize yapıyoruz. Çevreye saygılı olursak, çevre bizi iyileştiriyor. Birbirimize saygı duyarsak yaşamlarımız daha sorunsuz ilerliyor. İstanbul’da nüfus artıyor. Artan nüfus beraberinde birçok farklı problemi getiriyor. İstanbul’un programsız artan nüfusuna engel olunmazsa bir süre sonra ne toplu taşımalar ne de araç trafiği insanlara yetecek. İstanbullular bisiklete, motosiklete ve elektrikli scooterlara saygı duymazsa gelecekte ulaşım problemleriyle daha fazla karşılaşacak. Bisikletli ulaşımı mümkün kılmanın günü geldi. Günü geçerse İstanbul’un trafiği ve insanların problemlerine çözüm bulmak çok daha zor olarak. Belki de imkansız olacak…