Turbo beslemeli otomobiller artık oldukça popüler. Motor hacimlerinin hızla küçüldüğü, egzoz gazı emisyonlarının azaltılmaya başladığı yıllarda motor bloklarının verimliliği arttırılmaya çalışılıyor. Otomobil üreticileri, verimliliğin arttırılmasının yanında otomobil kullanıcılarına daha düşük yakıt tüketimi ve yüksek motor güçleri sunmak istiyorlar. Ayrıca hacimce küçülen motor blokları daha hafif otomobiller ortaya çıkarılmasında önemli bir faktör. Bugün aşırı beslemeli motorlarda bulunabilen, içten yanmalı motorlarda verimliliği arttıran mekanik bir pompa olan turbo besleme nedir onu öğreneceğiz. Bununla beraber aynı motor hacimlerinde turbosuz (atmosferik) ve turbo beslemeli motorların farklarını konuşacağız.

Mercedes CLA 45 S Turbo Motor
2.0 motorlu atmosferik Opel Vectra GT zamanında 150 beygir güç üretebiliyorken, günümüzde 2.0 motorlu bir CLA 45 S 422 beygir ve 500 Nm tork üretebilmekte.

Öncelikle Turbo Nedir ?

Turbo besleme, içten yanmalı motorlarda yanmanın daha verimli hale gelmesini sağlayan mekanik bir pompadır. Pompalar akışkanları bir noktadan başka bir noktaya iletmeye yarayan aletlerdir. Hava akışkanını intercooler veya watercooler adları verilen eşanjörlerden geçirerek emme manifolduna, oradan da silindirin içine basmaya yarar. Turbonun mekanik bir pompa olmasının sebebi, endüstriyel fabrikalardaki gibi gücünü elektrik motorundan almamasıdır. Gücünü hava akışkanının tanecikli yapısının turbo fanlarına uyguladığı basınç sayesinde kazanır ve en verimli şekilde temiz havayı silindire ulaştırmaya çalışır.

Turbo Nasıl Çalışır Diyagram
Turbo egzoz gazlarının fanı döndürmesi ile havayı yanma odasına iletir. Turbo fanı belirli bir devirde en verimli basmayı sağlar.

Turbo Nasıl Çalışır?

Turbonun mekanik bir pompa olduğundan bahsetmiştik. Gücünü elektrik yerine içinden geçen akışkanın aynı mile bağlı olan fanlarını döndürmesi ile kazanır. Hava filtresinden çekilen hava kompressör fanını döndürür, eş zamanlı olarak motorun egzoz manifoldundan gelen yanmış gazlar, turbonun türbin fanını döndürür. Bu tasarımda kompresör kısmı temiz havanın girdiği kısmı, türbin kısmı ise yanmış gazların bulunduğu kısmı ifade eder. Burada önemli olan faktör, turbonun kompresör ve türbin fanlarının aynı mile bağlı olduğudur. Bu yapı mile aynı taraflı döndürme kuvveti (tork) uygular. Burada yaşanabilecek sorun, kompresör veya türbin tarafındaki basınç fazlalığının milin burulmasına diğer bir deyiş ile torsiyona maruz kalmasıdır. Bunun önüne geçmek için ise west-gate adı verilen valf kullanılır.

Turbo Diyagram 2
Turbonun kompressör kısmından geçen hava, intercooler isimli eşanjörden geçerek silindire doğru ilerler.

Turbo Motor İçi Verimliliği Nasıl Arttırır ?

Atmosferik araçlarda emilen soğuk hava, emme manifoldundan doğrudan yanma odasına gönderilir, egzoz manifoldundan ise doğrudan egzoz sistemine kazandırılır. Burada atlanan önemli unsur, emilen akışkan havanın ve egzoz gazı olarak atılan yanmış gazların mekanik enerjiye sahip olmalarıdır. Turbolu araçlarda akışkanın sahip olduğu enerji turbo fanlarını döndürerek soğuk havayı intercooler sayesinde hem daha soğuk, hem de daha hızlı şekilde silindire iletir. Burada havanın soğuk bir yapıya sahip olması, düşük hacimde oksijen yoğunluğunun fazlalığını gösterir. Düşük hacimde daha yoğun oksijen barındıran hava, yanmayı verimli hale getirir.

Turbo Type-r
Ataları samuray, kendi bir ronin olan FK-8 Honda Civic Type-r.

Turbolu Araba Almayın Bozulur Gafı Hakkında

Bir sistem ne kadar karmaşıklaşırsa, o kadar sorun çıkarmaya meyilli olur. Mühendislikte bu durum hemen hemen böyledir. Atmosferik otomobillerin sahip oldukları basit iletim hattı onların sorun çıkarma ihtimalini oldukça düşürmekte. Bir şeyi unutmamak lazım, otomobilde yaşanan tek sorun hava filtresinden egzoza kadar ki süreçte gerçekleşmez. Bununla beraber eğer turbo otomobilinize iyi bakarsanız yıllar boyunca sorunsuz kullanabilirsiniz.

Eski Type-r Motoru
Fn-2 kodlu Honda Civic Type-r 2.0 motora rağmen 201 beygİr güç ve 193 Nm tork üretmekte. FK-8 Type-r ise 2.0 motor ve turbo besleme sayesinde 320 beygir güç ve 400 Nm tork değeri üretebilmekte.

İkinci El Araba Fiyatları

3 YORUMLAR

  1. Turbo destekli motorların en büyük sorunlarından biri olan lag (gecikme) sorunu dahi yeni teknolojiye sahip motorlar ile neredeyse çözüldü. Turbo motorlu her araç, doğru periyodik bakım ile uzun yıllar sıkıntısız bir biçimde kullanılabilir.

Yorum Yap

Please enter your comment!
Please enter your name here